Ở nước ta, không mấy ai chưa từng bắt gặp cây tầm bóp, bởi loài cây này mọc hoang rất nhiều ở khắp nơi. Thật không ngờ rằng loài cây này là một “thần dược chữa được rất nhiều bệnh. Đặc biệt, các nhà khoa học Mỹ và Đài Loan đã phát hiện ra công dụng chữa bệnh tiểu đường và ung thư của loại cây này.
1. Giới thiệu về cây tầm bóp
Cây tầm bóp (Physalis angulate) còn có tên gọi là cây thù lù cạnh, cây lồng đèn hay cây bùm bụp,…Cây mọc hoang khắp nơi, bên các bờ ruộng, bãi cỏ hay đất hoang hai bên ven đường. Chúng có mặt ở khắp các vùng đồng bằng, rừng núi nơi có độ cao trên 1000m so với mực nước biển. Người dân thường dùng cây này để làm rau ăn.
Đây là loại cây thảo dược, cao khoảng 50 – 90cm, nhiều cành. Thân cây có góc, thường rủ xuống. Lá cây mọc so le, có hình bầu dục, chia thùy hoặc không, dài 30 – 35mm, rộng 20 – 40mm, cuống lá dài từ 15 – 30mm.
Quả tầm bóp mọng tròn, nhẵn, lúc non màu xanh, khi chín màu đỏ, có đài cùng lớn với quả, dài 3 – 4cm, rộng 2cm, bao trùm bên ngoài như cái túi, hạt nhiều hình thận. Cây ra hoa kết quả quanh năm.
2. Tác dụng của cây tầm bóp
Trong đông y, rau tầm bóp là một vị thuốc rất thông dụng. Toàn cây tầm bóp bao gồm lá, thân và quả đều được dùng làm thuốc. Theo các kinh nghiệm từ dân gian, cây tầm bóp có những tác dụng sau:
- Giống như thảo dược bách hợp, cây tầm bóp cũng có tác dụng tiêu đờm, thuốc trị viêm phế quản, ho kéo dài
- Điều trị 5 loại bệnh ung thư gồm: Ung thư phổi, ung thư gan, ung thư ruột, ung thư cổ tử cung, ung thư mũi – vòm họng bởi cây tầm bóp có 2 hoạt chất physalin A-D, F, L-O, physagulin A-G có tác dụng tăng cường miễn dịch, kháng tế bào ung thư rất hiệu quả)
- Tác dụng điều trị mụn nhọt
- Tác dụng điều trị bệnh tiểu đường
- Theo đông y, toàn cây tầm bóp có vị đắng, tính mát, không độc, vậy nên có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp, khu đàm, chỉ khái, nhuyễn kiên tán kết.
- Quả tầm bóp có vị chua, tính bình, có tác dụng thanh nhiệt, tiêu đờm, chủ trị các chứng bệnh như cảm sốt, ho nhiều đờm, yết hầu sưng đau, nhiệt, nôn, nấc, đắp ngoài trị đinh sang, với rễ tươi khi nấu với tim lợn và chu sa ăn để trị bệnh đái tháo đường.
- Ngoài ra, lá cây tầm bóp được sử dụng trị chứng rối loạn của dạ dày nên cũng có người ăn thay rau hàng ngày, tuy hơi đắng nhưng vị thanh mát. Lá cây tầm bóp có thể chế biến thành nhiều món như xào, nấu canh, hay luộc chín.
3. Cách sử dụng cây tầm bóp
Đối tượng sử dụng
- Người ho hen, viêm phế quản
- Bệnh nhân ung thư: Ung thư gan, ung thư phổi, ung thư cổ tử cung, ung thư ruột, ung thư mũi – vòm họng
- Bệnh nhân tiểu đường
- Người bị mụn nhọt
- Người bình thường dùng hàng ngày để phòng bệnh
Cách dùng, liều dùng
- Điều trị ho khan, ho có đờm: Rau tầm bóp tươi 70g hoặc khô 30g, củ mạch môn khô 15g đun lấy nước uống hàng ngày.
- Bài thuốc chữa ung thư: Cây tầm bóp khô 30g, cây xạ đen 40g đun với khoảng 1,5 lít nước đến khi cạn còn 700ml chia ra uống trong ngày.
- Chữa mụn nhọt: Dùng cây tươi giã rồi vắt lấy nước uống hàng ngày, lấy bã cây đem đắp ngoài da.
- Chữa bệnh tiểu đường: Dùng rễ tầm bóp tươi 30g (khô 15g) đun nước uống hàng ngày.
- Ngoài ra, cây tầm bóp có thể dùng hàng ngày phòng bệnh: Lấy lá tươi luộc hoặc nấu canh ăn hàng ngày, món ăn có vị đắng nhưng mang rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Bạn dùng khoảng 2-3 lần sẽ quen và chắc chắn sẽ nghiện món ăn từ loài rau dại này cho mà xem.
Lưu ý khi sử dụng cây tầm bóp
Bên ngoài thiên nhiên còn có một cây họ cà tên Lu lu được, cây này có hình dáng rất giống rau tầm bóp nhưng quả tròn, nhỏ hơn, thân cây mảnh hơn, lá không có vị đắng nhưng có độc nếu dùng tươi. Vì vậy, khi thu hái cây tầm bóp cần hết sức lưu ý, cần trang bị những kiến thức để phân biệt hai loại cây này tránh gây ra những điều không mong muốn khi điều trị, chữa bệnh
